مطالعه ترکیبات فنلی و فعالیت زیستی برخی از گونه های جنس onosma l. (تیره گاوزبان) در ایران

هدف از این پژوهش بررسی ترکیبات فنلی و فعالیت زیستی برخی گونه های جنس عسلک (onosma l.) در ایران می باشد. جنس عسلک یکی از جنس های تیره گاوزبان (boraginaceae) است. این جنس با 230 گونه چوبی و علفی از اسپانیا و شمال آفریقا تا چین پراکنش دارد و ایران، ترکیه و غرب سوریه به عنوان مراکز تنوع آن به حساب می آیند. در فلور ایرانیکا برای این جنس 55 گونه معرفی شده است که 17 گونه آن انحصاری ایران هستند. تیره گاوزبان اغلب گیاهان علفی، بوته ای، بندرت درختچه ای یا درختی، دارای برگ های متناوب و بدون گوشوارک هستند. در بیشتر گیاهان این تیره اندام های هوایی پوشیده از کرک های خشن و زبر با منشأ اپیدرمی است. گونه های این جنس حاوی متابولیت های ثانویه از قبیل آلکالوئیدها، نفتوکوئینون ها، پلی فنل ها، فیتواسترول ها، ترپنوئیدها و اسیدهای چرب هستند که فعالیت های آنتی اکسیدانی و آنتی بیوتیکی نشان می دهند. در این تحقیق محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و نیز خواص آنتی-اکسیدانی 6 گونه از عسلک به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از حضور ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجه در این 6 گونه بود. اثرات ضد باکتریایی عصاره گیاهان مورد بررسی نیز در برابر 6 سویه باکتری گرم مثبت و گرم منفی به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت و خاصیت ضد باکتریایی عصاره ها در برابر این باکتری ها نشان داده شد. همچنین خواص ضد لیشمانیایی عصاره مورد مطالعه به روش mtt مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با دستگاه الایزا ریدر ارزیابی شد.